• ҰЛАН
• 10 Сәуір, 2021

Қазақ анимациясына фольклор кейіпкерлерін енгізетін едім

Альфира Ербол – Талдықорған қаласының тумасы. Ол №28 IТ мектеп-лицейінің бітіруші түлегі. Кішкентайынан бейнелеу өнерімен айналысады. Болашақта анимациялық фильм режиссері болуды армандайды. Онымен жақын танысып, бейнелеу өнері жайлы әңгіме өрбіттік. Альфирадан қазіргі қазақ балаларын отандық мультфильмдерге қалай қызықтыруға болатынын сұрадым. Өзі де жасөспірім болғандықтан, қазіргі жасөспірімдерге не қызықты болатынын, оны қалай жүзеге асыру керек екенін тарқатып айтып берді.

– Қазақ ертегі кейіпкерлерін заманауи стильде бейнелесек, балаларды қызықтыра аламыз. Ресейлік анимациялық фильм жасаушылар осы әдісті пайдаланған. Ресейдің өнімі балалар-ды қызықтыра білді. Дәл сол тәжірибені Қазақстанда да жасаған жөн деп ойлаймын. Сол тәжірибе арқылы біздің балалардың да қызығушылығы оянады. 

Сурет салуға бұрыннан қызығатынмын. Бос уақытымда мультфильмдер көрген ұнайтын. Кей кезде мультфильмдердің анимациясы мен сюжеті көңілімнен шықпайтын. Одан кейін маған «неге өз кейіпкерлерімді салмасқа» деген ой келді. Осылайша, кейіпкер салып, әңгіме түрінде сценарий жаза бастадым. Міне, осының арқасында болашақ мамандығымды таңдадым. Қазір көбіне қызықты әрі тәрбиелік мәні бар мультфильмдер көруге тырысамын. Соның ішінде маған өте қатты ұнағаны – отандық «Мұзбалақ» мультфильмі. Сондай-ақ барлығымызға белгілі Pixar, Disney ұсынатын жобаларды көргенді ұнатамын. Мен үлгі алатын мультфильм кейіпкері өте көп. Соның ішінде маған қатты ұнайтыны «Батыл жүрек» мультфильміндегі Мерида. Өзінің қайсарлығымен көңілімді бірден жаулады. Осы кейіпкерден үйренерім көп деп айта аламын. 

Суретті қойындәптеріме  қарындашпен салып бастағанмын. Нақты осы саланы таң-даған сәттен бастап өзіме графикалық планшет сатып алдым. Қазір сол планшет арқылы салып жүрмін. Электрониканы пайдалану әлдеқайда тиімдірек екенін түсіндім. Соның арқасында жұмыс процесі жақсы жүреді. Қазір әлеуметтік желідегі парақшаларыма суреттерімді жариялап тұрамын. Инстаграм парақшамда көптеген оқырма-ным бар. Басым көпшілігі – жасөспірімдер. Қуантарлығы, шетелдіктер де қызыға қарай-ды. Оқырмандарым менен үнемі жаңа кейіпкерлер мен оқиғалар күтеді. Болашақта дүниеге көптеген мультфильм кейіпкерін алып келгім келеді. Жоспарлап жүрген кейіпкерім өте көп. Алайда, ең бірінші өзім оқып өскен қазақ ертегілерінен бастағым келеді. Өз басым қазақтың мифологиялық кейіпкерлеріне қызығамын. Мысалы, Мыстан кемпір, Жезтырнақ, Пері сынды кейіпкерлерді өз стилімде суреттеп шыққым келеді және болашақта анимациялық кейіпкерге айналдырамын деген ойдамын. Бұл анимацияны шытырман оқиға ретінде ойластырып жатырмын.

Сол арқылы балаларға ақ пен қараны көрсеткім келеді. Қазіргі балаларға жағымды және жағымсыз кейіпкерлері бар мультфильмдер көбірек ұнайтыны белгілі. Міне, осы тұста қазақ мифологиясындағы жағымсыз кейіпкерлерді қол-дану өте дұрыс деп есептеймін. Бір жағынан балаларға төл әдебиетімізді насихаттаймыз. Өзім жасөспірім болғандықтан, жасөспірімдерге арналған контенттің аз екенін білемін.

Болашақта қазақ анимациясын-да осы буынға арналған контенттің болғанын мен де қалаймын. Сол тұрғыдағы жұмысты қазірден бастап қолға алып жатырмын десем де болады. Әлеуметтік желідегі парақшамда көбіне жасөспірімдерге арналған анимациямен бөлісемін. Сол анимацияларыма оқиға құрастырамын. Адамдардың көңілінен шығып жатыр. Осылай белсенділік танытып, қолдап жатқаны қуантады. Сол себепті жасөспірімдерге арналған жеке жобам міндетті түрде болады. 

Маған отандық анимациялық режиссер Тұрдыбек Майданның жұмыстары өте қатты ұнайды. Көрерменнің  ыстық ықыласына бөленген «Мұзбалақ» мультфильмін жасап шығарғандардың бірі. Тұрдыбек ағайдың сурет салу үлгісіне қызығамын. Болашақта сол кісіден тәжірибе алғым келеді. Жұмысымды да сол отандық студиялардан бастағым келеді. «Армансыз адам қанатсыз құспен тең» деп жатады ғой. Болашақта әлемге танымал Pixar студиясында қызмет етіп көргім келеді. Ол жақтың анимациясы елімізге қарағанда жаңашылдыққа толы екені бәрімізге мәлім. Сондай студияларда жұмыс істеп, тәжірибе жинап, қазақ анимациясына қажетті тұстарын алу ойымда бар. Әрі байқағаным, шет елдерде бұл сала бізге қарағанда ертерек дамыған. Ол жақта осы саланы меңгергісі келетіндер де көп.

Меніңше, отандық анимацияның бастамасы жаман емес. Жақсы нәтижеге жету үшін аянбай еңбек етуіміз керек. Қазақ анимациясына фольклор кейіпкерлерін енгізетін едім. Оларды қазіргі заманмен ұштастыру жаңа бағыт болар еді. Балалар ескі мультфильмдерден жалығып, жаңа қызықты оқиғалар күтеді. Ал ондай оқиғалар өзіміздің әдебиетімізде де бар. Бар болғаны – сол кейіпкерлерді әдемі етіп бейнелеп, мультфильм ретінде шығару керек. 

Мультфильмдердің бала тәрбиесінде алатын орны ерекше деп айта аламын. Кішкентай кезімде мен де кейіпкерлер арқылы жаман мен жақсыны айыруды үйрендім. Дәл сол секілді әр бала өзі көрген мультфильм кейіпкеріне еліктей бастайды. Жағымды кейіпкердің прототипін жақсы адам ретінде алған маңызды. Бала сол кейіпкер арқылы жақсылыққа ұмтылады. Сондықтан да балаларға мағыналы мультфильм көрсеткен жөн. 

Алға қойған мақсатым көп. Ең алдымен мектепті аяқтап, Алматы қаласындағы Т.Жүргенов атындағы Қазақ Ұлттық өнер академиясына оқуға түскім келеді. Одан кейін осы салада еңбек етсем деймін. Болашақта өз студиямды ашып, қазақ анимациясын дамытқым келеді. Қазақ балаларына арналған қызық әрі мағыналы мультфильмдерді жасап шығару жоспарда бар. Тарих қойнауы терең халқымыздың тұрмыс-салтын мультфильм ретінде шығарып, әлемдік деңгейде таныстырсам деймін. Қазақ анимациясын шетелдік студиялармен табан тіресіп тұра алатындай жағдайға жеткізу – басты мақсатым.

Талапты қыздың мақсатына жететініне сенеміз. Суреттерден Альфира салған бейнелерді тамашалай аласыз-дар. Маған қатты ұнады. Сіздерге ше? Расында керемет, иә?!

Еркежан СЕЙДАХМЕТ,
«Qadaz» медиа мектебінің 11-сынып оқушысы.
Талдықорған қаласы

«Ұлан» газеті, №15
13 сәуір 2021 жыл